Bệnh lý
Viêm xoang là một bệnh lý phổ biến trong lĩnh vực tai mũi họng ở Việt Nam, có thể ảnh hưởng đến bất kỳ đối tượng nào. Nó còn có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm màng não hay viêm phế quản mãn tính. Để bạn đọc có thể biết được bệnh viêm xoang là gì cũng như nhiều thông tin khác về bệnh, chúng tôi xin chia sẻ qua bài viết dưới đây.
Xem thêm:
15 Bệnh Viện Phòng Khám chữa bệnh Tai Mũi Họng uy tín tại TP.HCM và Hà Nội
10+ Bác sĩ chữa viêm xoang giỏi, uy tín tại TPHCM và Hà Nội
7+ BÀI THUỐC CHỮA VIÊM XOANG BẰNG ĐÔNG Y HIỆU QUẢ
8 ĐỊA CHỈ CHỮA VIÊM XOANG UY TÍN Ở TPHCM VÀ HÀ NỘI
10 ĐỊA CHỈ CHỮA VIÊM MŨI DỊ ỨNG TẠI TP.HCM VÀ HÀ NỘI
Bệnh viêm xoang là gì?
Bệnh viêm xoang, hay còn được gọi là viêm mũi xoang, là một bệnh lý phổ biến ở Việt Nam, xuất hiện ở mọi độ tuổi và mọi đối tượng. Viêm xoang xảy ra khi niêm mạc hô hấp trong các khoang xoang cạnh mũi bị viêm. Đây là một tình trạng phù nề, gây tắc nghẽn xoang và làm cho niêm mạc các xoang tiết ra nhiều nhầy.
Nếu triệu chứng chỉ kéo dài dưới 4 tuần, thì được coi là viêm xoang cấp tính. Tuy nhiên, nếu không được điều trị đúng cách và kéo dài hơn 3 tháng, thì được xem là viêm xoang mạn tính.
Các mức độ viêm xoang:
- Viêm xoang cấp tính: Thường xuất hiện đột ngột và kéo dài trong khoảng 1-2 tuần sau khi bị nhiễm virus. Trong trường hợp nhiễm trùng do vi khuẩn, thời gian viêm xoang cấp tính có thể kéo dài từ 2-4 tuần. Nhiễm trùng thường là một phần của các triệu chứng cảm lạnh, cảm cúm hoặc các bệnh đường hô hấp khác.
- Viêm xoang bán cấp: Có thể kéo dài từ 4 đến 12 tuần, tương đương 3 tháng. Tình trạng này thường xảy ra trong trường hợp nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc dị ứng theo mùa và thường được coi là giai đoạn chuyển tiếp từ viêm xoang cấp sang viêm xoang mạn tính.
- Viêm xoang mạn tính: Kéo dài hơn 3 tháng hoặc tái phát liên tục. Viêm xoang mạn tính có thể do nhiễm khuẩn gây ra, tuy nhiên, chủ yếu là do các vấn đề dài hạn về dị ứng hoặc cấu trúc của mũi (ví dụ như polyp mũi, lệch vách ngăn mũi).
Nguyên nhân gây ra viêm xoang
Có nhiều yếu tố góp phần vào triệu chứng viêm mũi xoang, bao gồm:
- Nhiễm nấm, virus, vi khuẩn: Nấm, virus và vi khuẩn có thể xâm nhập vào và phát triển trong các xoang, gây tổn thương cho niêm mạc và tế bào lông chuyển. Sự ứ đọng chất nhầy trong xoang làm cản trở luồng không khí, dẫn đến viêm nhiễm.
- Dị ứng do cơ địa: Những người có cơ địa dị ứng dễ bị viêm mũi xoang khi tiếp xúc với thức ăn, hóa chất, thời tiết lạnh, phấn hoa, lông chó mèo, khói bụi và môi trường khác. Dị ứng gây phù nề niêm mạc mũi và tắc nghẽn các lỗ thông xoang, góp phần vào nhiễm trùng xoang.
- Hệ miễn dịch yếu: Sức đề kháng yếu khiến cơ thể không thể ngăn chặn tác nhân từ bên ngoài xâm nhập, gây suy yếu cho niêm mạc hô hấp và dẫn đến viêm mũi xoang cùng với nhiều bệnh khác.
- Chấn thương: Hoạt động thể thao như bóng rổ, bóng đá, bóng chuyền và các hoạt động khác có thể gây chấn thương mạnh, làm hình thành các vết bầm, tụ máu và phù nề. Nếu vùng mũi xoang bị gãy mảnh xương, có thể dẫn đến tắc nghẽn lỗ thông dịch niêm mạc xoang.
- Bơi, lặn: Khi bơi hoặc lặn, cần đề phòng viêm mũi xoang. Chất clo có trong hồ bơi có tác dụng phụ làm sưng tấy khoang mũi và góp phần vào viêm nhiễm mô và xoang mũi.
- Thói quen sinh hoạt và vệ sinh kém: Mũi tiếp xúc thường xuyên với môi trường bên ngoài và dễ bị bám bụi và bẩn. Nếu không duy trì vệ sinh cá nhân đầy đủ và sạch sẽ, vi khuẩn có thể tích tụ và phát triển trong mũi, tăng khả năng viêm xoang và tái phát bệnh. Hơn nữa, nếu không rửa tay và rửa mặt đều đặn, vi khuẩn có thể tấn công mũi và gây bệnh.
Triệu chứng, dấu hiệu nhận biết viêm xoang
Các dấu hiệu và triệu chứng của viêm xoang cấp và mãn tính có sự tương đồng, dẫn đến khó khăn trong việc phân biệt. Những biểu hiện bao gồm:
Đau nhức ở xoang
Triệu chứng đau nhức là đặc trưng của viêm xoang. Đau và nhức có thể xuất hiện ở vùng trán, hai bên mũi, hàm trên hoặc giữa hai mắt. Đôi khi, đau chỉ kéo dài trong thời gian ngắn.
Chảy nước mũi
Nhiễm trùng xoang gây ra sự tạo ra lượng dịch tiết đáng kể. Dịch tiết từ xoang nhiễm trùng có thể có màu xanh, vàng hoặc trắng đục và chảy xuống mũi, gây tình trạng sổ mũi.
Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, dịch không chảy vào mũi mà chảy xuống phía sau cổ họng, gây ngứa ngáy hoặc đau họng. Kết quả là bạn có thể ho hoặc khóc vào ban đêm khi nằm ngủ và buổi sáng sau khi thức dậy. Giọng nói cũng có thể bị ảnh hưởng và trở nên khàn hơn.
Nghẹt mũi
Nhiễm trùng gây phù nề trong khu vực xoang và mũi, tạo ra tình trạng nghẹt mũi. Điều này làm hạn chế khả năng hô hấp qua mũi, và khả năng cảm nhận mùi cũng giảm so với người bình thường.
Đau đầu
Triệu chứng đau đầu, đặc biệt là vào buổi sáng, thường gặp ở người bệnh viêm xoang. Áp lực liên tục và sự sưng trong xoang là nguyên nhân gây ra đau đầu.
Đau đầu thường trở nên nghiêm trọng hơn vào buổi sáng do chất lỏng đã tích tụ suốt đêm. Đau đầu cũng có thể trở nên nặng nề hơn khi ở trong môi trường có sự thay đổi áp suất khí quyển đột ngột (ví dụ như khi đi máy bay).
Kích ứng họng và gây ho
Dịch tiết từ xoang chảy xuống sau cổ họng là nguyên nhân gây ra cơn ho kéo dài, đặc biệt là vào buổi sáng sau khi ngủ dậy.
Ngoài ra, sự kích ứng cổ họng cũng gây khó ngủ cho người bệnh. Trong tình trạng này, nằm ngửa hoặc sử dụng gối cao có thể giúp giảm tần suất và cường độ của cơn ho.
Bên cạnh các dấu hiệu trên, bệnh nhân viêm xoang còn có thể gặp phải các triệu chứng như:
- Sốt
- Đau tai
- Đau răng
- Sưng vùng mặt
- Hôi miệng
- Mệt mỏi
Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh viêm xoang
Những người có nguy cơ cao bị viêm xoang cấp và mãn tính có thể thuộc vào các trường hợp sau đây:
- Lệch vách ngăn mũi
- Mắc polyp mũi
- Mắc bệnh hen suyễn
- Đang mắc nhiễm trùng răng và nướu
- Hệ thống miễn dịch yếu
- Có cơ địa dị ứng
- Tiếp xúc thường xuyên với môi trường ô nhiễm như khói thuốc lá và khói bụi…
Phương pháp điều trị viêm xoang
Điều trị bằng phương pháp nội khoa
Việc điều trị viêm mũi xoang bằng phương pháp nội khoa thường được áp dụng cho các trường hợp viêm xoang cấp tính. Các bác sĩ thường chỉ định sử dụng các loại thuốc như: Kháng sinh, thuốc chống viêm, thuốc kháng dị ứng hoặc thuốc co mạch để kiểm soát triệu chứng.
Tuy nhiên, quá trình điều trị viêm mũi xoang bằng thuốc tây cần tuân theo đúng chỉ định của bác sĩ chuyên khoa tai – mũi – họng để tránh những tác động không mong muốn. Việc sử dụng thuốc không đúng cách hoặc vượt quá liều lượng có thể gây ra các phản ứng phụ.
Hơn nữa, việc sử dụng kháng sinh vượt mức cho phép có thể dẫn đến tình trạng hiện tượng thuốc kháng sinh trơ, không chỉ làm tăng tình trạng bệnh mà còn có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng không lường trước.
Điều trị bằng phẫu thuật
Phẫu thuật được thực hiện để điều trị viêm xoang trong các trường hợp sau:
- Khi các phương pháp điều trị nội khoa không đạt hiệu quả, viêm xoang kéo dài và khó khắc phục.
- Phát hiện các tổn thương hoặc bất thường trong vùng mũi xoang, chẳng hạn như polyp mũi có kích thước lớn, lệch vách ngăn mũi, …
- Bệnh đã gây ra các biến chứng nguy hiểm như ảnh hưởng đến dây thần kinh thị giác hoặc viêm nhiễm ổ mắt.
Điều trị bằng phương pháp Đông y
Điều trị viêm xoang bằng phương pháp Đông y là một lựa chọn khác trong việc quản lý và giảm triệu chứng viêm mũi xoang. Một số phương pháp và liệu pháp Đông y có thể được sử dụng như sau:
- Châm cứu: Châm cứu là phương pháp sử dụng các kim tiêm mỏng để kích thích các điểm chấn trị trên cơ thể, nhằm cân bằng năng lượng và giúp cải thiện dòng chảy năng lượng trong cơ thể. Châm cứu có thể giúp giảm viêm, giảm đau và cải thiện tuần hoàn máu.
- Thuốc Đông y: Sử dụng các loại thuốc từ nguồn gốc tự nhiên như thảo dược, cây thuốc, rễ cây, vỏ cây để chế biến thành thuốc Đông y. Các loại thuốc này có thể có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn, giảm đau và cân bằng năng lượng trong cơ thể.
- Các phương pháp điều trị bổ trợ: Bên cạnh châm cứu và thuốc Đông y, các phương pháp như dùng các loại thảo dược để ngâm chân, xông hơi, massage và sử dụng các công thức bổ trợ khác cũng có thể được áp dụng để tăng cường hiệu quả điều trị và làm giảm triệu chứng viêm mũi xoang.
Biện pháp phòng ngừa viêm xoang
Đối với người trưởng thành
- Hạn chế tiếp xúc với những người bị cảm lạnh và tuân thủ việc rửa tay đúng cách trước mỗi bữa ăn để tránh nhiễm trùng đường hô hấp trên.
- Tránh xa môi trường khói thuốc và không khí ô nhiễm, vì điều này giúp giảm nguy cơ kích ứng đường hô hấp, viêm phổi và viêm đường hô hấp.
- Chú ý đến các yếu tố gây dị ứng đường hô hấp như lông chó, mèo, phấn hoa và nước hoa. Cố gắng hạn chế tiếp xúc với những chất này để tránh viêm xoang do dị ứng.
- Sử dụng máy tạo độ ẩm để tăng độ ẩm trong không khí. Điều này có thể giúp ngăn ngừa viêm xoang. Đồng thời, đảm bảo vệ sinh định kỳ cho máy tạo độ ẩm để đảm bảo sạch sẽ và tránh sự phát triển của nấm mốc.
Những biện pháp trên có thể giúp giảm nguy cơ mắc viêm xoang. Tuy nhiên, nếu bạn có triệu chứng hoặc bất kỳ vấn đề sức khỏe nào liên quan đến viêm xoang, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.
Đối với trẻ em
- Đảm bảo vệ sinh mũi cho trẻ theo cách đúng và sử dụng dung dịch nước muối (dạng xịt hoặc nhỏ) với liều lượng phù hợp.
- Sử dụng máy tạo độ ẩm trong trường hợp không khí trong phòng quá khô, giúp giảm nguy cơ viêm xoang.
- Hạn chế trẻ hít phải khói thuốc và các tác nhân gây dị ứng để bảo vệ mũi và xoang của trẻ.
- Tránh cho trẻ đi bơi hoặc lặn quá lâu trong hồ bơi chứa clo, để tránh kích ứng mũi và xoang của trẻ.
- Hướng dẫn trẻ đeo khẩu trang khi cần thiết và giúp trẻ rửa tay đúng cách bằng xà phòng và nước.
- Tuân thủ việc tiêm chủng đúng lịch cho trẻ, đặc biệt là tiêm vắc xin ngừa cúm và các bệnh liên quan đến đường hô hấp như viêm phổi, viêm phế cầu, v.v.
- Hạn chế tiếp xúc trẻ gần người bị cảm lạnh hoặc người mắc nhiễm trùng đường hô hấp trên.
- Khi trẻ bị nghẹt mũi hoặc sổ mũi kéo dài, hãy đưa trẻ đi khám và điều trị đúng cách tại các chuyên khoa Tai – Mũi – Họng.
Hy vọng qua bài viết trên cũng đã giúp bạn đọc hiểu thêm về bệnh viêm xoang là gì cũng như những thông tin quan trọng khác. Người bệnh dù áp dụng phương pháp điều trị nào cũng nên tham khảo trước ý kiến của bác sĩ.
