Bệnh lý
Thủy đậu là một căn bệnh cấp tính lây nhiễm, có thể ảnh hưởng đến bất kỳ đối tượng nào, đặc biệt nguy hiểm đối với phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ. Câu hỏi “Bệnh thủy đậu có lây không?” được quan tâm nhiều trong quá trình tìm hiểu về bệnh này. Dưới đây là bài viết sẽ giúp bạn tìm câu trả lời cho vấn đề trên cũng như cung cấp thêm kiến thức về phòng ngừa bệnh.
Xem thêm:
15 phòng khám da liễu tốt nhất tại TP.HCM và Hà Nội
Top 8 Bác sĩ da liễu giỏi tại TP.HCM và Hà Nội mà bạn nên biết
Tổng quan thông tin về bệnh thủy đậu
Thủy đậu, hay còn được gọi là bệnh trái rạ, là một bệnh lý truyền nhiễm do virus Varicella Zoster (VZV) gây ra. Bất kỳ ai đều có thể mắc phải bệnh này, nhưng phổ biến nhất là ở trẻ em.
Các triệu chứng ban đầu của thủy đậu thường bao gồm việc xuất hiện mụn nước trên da và niêm mạc, sốt cao, cơ thể nhanh chóng trở nên suy nhược và mệt mỏi. Thủy đậu có thể được điều trị và khỏi bệnh sau khoảng 2 tuần nếu người bệnh được chăm sóc và điều trị đúng cách.
Tuy nhiên, nếu không được điều trị tốt, bệnh này có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm màng não, viêm não, vô sinh ở nam giới, sẹo xấu, nhiễm trùng da và dị tật ở thai nhi khi người mẹ mắc bệnh.
Sau khi mắc phải thủy đậu, cơ thể có khả năng tự tạo ra hệ miễn dịch chống lại bệnh, do đó khả năng tái phát bệnh là rất ít. Tuy nhiên, virus gây bệnh vẫn tồn tại trong hệ thống dây thần kinh và có thể gây ra bệnh zona khi hệ miễn dịch của cơ thể bị suy yếu.
Bệnh thủy đậu có lây không?
Nghiên cứu cho thấy, xấp xỉ 90% những người chưa mắc bệnh thủy đậu hoặc chưa tiêm chủng vắc xin sẽ có nguy cơ cao bị nhiễm bệnh nếu tiếp xúc với những giọt nước bọt phát ra khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc với chất dịch từ nốt phỏng thủy đậu của người nhiễm bệnh.
Virus Varicella Zoster – tác nhân gây bệnh thủy đậu, có thể tồn tại vài ngày trong vẩy thủy đậu trước khi bong ra và tồn tại trong môi trường không khí. Do đó, thủy đậu là bệnh hoàn toàn có thể lây từ người sang người.
Vậy bệnh thủy đậu khi nào thì hết lây?
Virus Varicella Zoster có khả năng tồn tại, “ẩn trú” trong cơ thể sau lần nhiễm bệnh ban đầu và có thể trở lại hoạt động ngay khi có điều kiện thuận lợi. Theo các chuyên gia y tế, thời điểm thủy đậu không thể lây nhiễm cho người khác chỉ xảy ra khi các nốt ban đã khô, hình thành vảy và bắt đầu bong tróc, trên da không còn xuất hiện thêm bất kỳ mụn nước mới nào trên cơ thể.
Khi đạt đến giai đoạn này, người bệnh có thể tham gia các hoạt động vui chơi, học tập và công việc bình thường, vì nguy cơ lây nhiễm thủy đậu cao chỉ trong 1-2 ngày trước khi xuất hiện ban và cho đến khi các vảy đã hoàn toàn bong tróc.
Để giúp vảy thủy đậu bong tróc nhanh chóng, người bệnh có thể sử dụng nước muối sinh lý hoặc thuốc xanh methylen để làm mềm vảy. Khi vảy thủy đậu mềm đi, chúng sẽ dễ dàng bong ra khỏi da. Tuy nhiên, trong giai đoạn này, vảy thủy đậu vẫn còn dính chặt, nếu cố gắng gỡ chúng ra có thể gây tổn thương da và để lại sẹo.
Ngoài ra, quá trình lây truyền thủy đậu có thể kéo dài hơn đối với những người có hệ miễn dịch suy yếu. Tỷ lệ nhiễm thứ phát ở những người này, đặc biệt là trong gia đình, là từ 70-90%.
Vậy bệnh thủy đậu có thể lây qua những đường nào?
Thủy đậu có khả năng lây nhiễm từ 1 đến 2 ngày trước khi xuất hiện các nốt ban và thường kéo dài không quá 5 ngày sau khi xuất hiện lớp bọng nước đầu tiên (thời gian lây truyền có thể kéo dài hơn ở những người có hệ miễn dịch suy yếu). Người bị thủy đậu thường có triệu chứng đau đầu và đau cơ trong thời gian này.
Sau khi phát ban, bệnh vẫn tiếp tục lây lan cho đến khi các mụn nước cuối cùng khô và vảy bong tróc ra. Thủy đậu chủ yếu lây truyền qua 3 con đường sau:
- Lây trực tiếp qua đường hô hấp: Virus gây bệnh tồn tại trong giọt nước bọt nhỏ có trong không khí, phát ra khi người bệnh nói, hoặc hắt hơi. Hiện tượng này được gọi là lây truyền qua giọt bắn.
- Virus cũng có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp, ví dụ như chạm vào vật dụng cá nhân hoặc quần áo của người bệnh.
- Bệnh cũng có thể được lây truyền từ mẹ sang con. Phụ nữ mang thai bị thủy đậu có thể lây truyền cho thai nhi qua cả thai kỳ hoặc sau khi sinh.
Ngoài ra, khi tiếp xúc với người bị zona (giai đoạn bùng phát của viêm dây thần kinh herpes zoster), người khỏe mạnh cũng có thể mắc thủy đậu. Những người từng mắc thủy đậu cũng có nguy cơ mắc zona sau vài năm hoặc thậm chí nhiều thập kỷ, do virus có thể tồn tại trong hệ thần kinh trong thời gian dài.
Cách ngăn ngừa và phòng tránh bệnh thủy đậu
Cách phòng ngừa lây nhiễm thủy đậu là một vấn đề được nhiều người quan tâm. Sở dĩ nó được quan tâm là vì bệnh này dễ mắc và dễ lây lan nhanh chóng. Những người tiếp xúc gần với người bị thủy đậu là nhóm có nguy cơ cao bị lây nhiễm.
Vì vậy, để ngăn chặn sự lây nhiễm thủy đậu, người bệnh cần tuân thủ một số quy định chăm sóc đặc biệt và lưu ý các điều sau đây:
- Thực hiện việc cách ly người bị nhiễm bệnh với những người xung quanh trong khoảng thời gian 7-10 ngày kể từ ngày bắt đầu phát bệnh. Tốt nhất là để người bệnh ở trong phòng riêng, đặc biệt tránh đến những nơi đông người để hạn chế lây lan rộng rãi.
- Trẻ em mắc thủy đậu không nên đi học hoặc đến nhà trẻ, và cần cắt tỉa móng tay của trẻ gọn gàng. Đối với trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi, hãy đeo bao tay để hạn chế việc cào hoặc gãi không kiểm soát.
- Không dùng chung đồ dùng cá nhân với người bệnh như khăn mặt, cốc chén, quần áo…
- Vệ sinh cơ thể của người bệnh hàng ngày, không nên kiêng nước hay gió theo quan niệm dân gian. Hãy tắm bằng nước nóng và không sử dụng các loại xà phòng hoặc sữa tắm chứa hóa chất tẩy rửa mạnh. Điều này giúp người bệnh hồi phục nhanh chóng và hạn chế sự lây lan bệnh.
- Rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn, và vệ sinh mũi họng bằng nước muối sinh lý khi tiếp xúc gần với người bệnh.
- Sử dụng thuốc xanh Methylen để bôi ngoài da. Tuy nhiên, người bệnh không nên tự ý sử dụng thuốc kháng sinh hoặc thuốc kháng virus mà không có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Ngoài ra, hãy sử dụng thuốc hạ sốt khi có biểu hiện sốt cao trên 38.5 độ C và tránh sử dụng aspirin vì có thể gây hội chứng Reye.
- Để tránh lây nhiễm, người bệnh không nên tiếp xúc trực tiếp với nốt phỏng và tránh làm vỡ chúng, vì điều này có thể gây bội nhiễm và để lại sẹo.
- Đồng thời, đảm bảo chế độ dinh dưỡng khoa học, uống đủ nước lọc và ăn rau xanh, hoa quả tươi… Hãy có chế độ sinh hoạt và nghỉ ngơi hợp lý để tăng cường sức đề kháng cơ thể chống lại virus.
Hy vọng với những chia sẻ vừa rồi, người bệnh cũng có thể nắm rõ hơn về thông tin của bệnh cũng như biết được bệnh thủy đậu có lây không. Hãy luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi áp dụng phương pháp trị bệnh nào nhé!
