Rối loạn tiền đình là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Bệnh rối loạn tiền đình có thể gây chóng mặt, xoay tròn và mất thăng bằng, đây là những triệu chứng thường gặp, có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày cũng như làm tăng nguy cơ té ngã dẫn đến chấn thương.

Vậy rối loạn tiền đình là gì? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay nguyên nhân, triệu chứng cũng như cách điều trị thông qua bài viết dưới đây.

Rối loạn tiền đình là gì?

Bệnh rối loạn tiền đình (Vestibular Disorders) là các rối loạn liên quan đến thăng bằng, bắt nguồn từ dây thần kinh số 8 và các đường nối kết liên quan. Khi dây thần kinh này bị tổn thương, các thông tin dẫn truyền bị sai lệch, có thể dẫn đến mất thăng bằng, hoa mắt, chóng mặt, và ù tai.

Dây thần kinh số 8 là thần kinh cảm giác chứa hai phần chức năng giác quan khác nhau:

• Thần kinh ốc tai: chức năng cảm giác thính giác
• Thần kinh tiền đình: chức năng cảm giác thăng bằng dây thần kinh số 8 bắt nguồn từ cầu não và đi qua lỗ ống tai trong trong xương đá để truyền dẫn thông tin giúp duy trì thăng bằng của cơ thể.

Xem thêm:

Phương pháp châm cứu chữa rối loạn tiền đình hiệu quả

6 Kinh nghiệm và mẹo chữa rối loạn tiền đình tại nhà hiệu quả mà bạn nên biết

5 Bệnh Viện Phòng Khám chữa rối loạn tiền đình tốt và uy tín ở TP.HCM

Nguyên nhân rối loạn tiền đình

Danh sách các nguyên nhân gây ra rối loạn cơ quan tiền đình ngoại biên bao gồm chóng mặt tư thế kịch phát lành tính, viêm thần kinh tiền đình, viêm tiền đình, bệnh Ménière, viêm mê nhĩ, rò ngoại dịch, u dây thần kinh 8, dị vật ống tai ngoài, và viêm tai giữa cấp. Rối loạn chuyển hóa bao gồm suy giáp, tiểu đường và tăng ure huyết.

Migraine, nhiễm trùng não, xuất huyết não, nhồi máu não, chấn thương, u não và xơ cứng rải rác là những nguyên nhân phổ biến gây ra hội chứng tiền đình trung ương.

Ngoài ra, tuổi tác và mất máu quá nhiều cũng là các nguyên nhân gây rối loạn tiền đình, đặc biệt là đối với những người bị mất máu do chấn thương hoặc mắc các bệnh liên quan đến việc nôn máu, đi ngoài ra máu, phụ nữ sau sinh, cùng với cả cường độ căng thẳng và sử dụng quá nhiều chất kích thích như rượu, bia.

Triệu chứng rối loạn tiền đình

Rối loạn tiền đình bao gồm 2 dạng biểu hiện đặc trưng khác nhau:

Rối loạn tiền đình ngoại biên

Đây là kiểu thường gặp ở bệnh nhân khoảng 90%-95%. Có biểu hiện lâm sàng như chóng mặt thoáng qua, xuất hiện khi đổi tư  thế như lắc đầu, từ nằm chuyển sang ngồi,… đi kèm nôn ói, ù tai, giảm thính lực, khó tập trung, nặng đầu, giảm nhịp tim, vã mồ hôi hay nặng hơn là không kiểm soát được thăng bằng.

Rối loạn tiền đình trung ương

Tình trạng khó khăn khi đi đứng, choáng váng, chóng mặt và nôn ói có thể là biểu hiện của tổn thương hệ thống tiền đình của hệ thần kinh trung ương.

Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh tiền đình

Một vài biến chứng nguy hiểm thường gặp

Rối loạn tiền đình là một căn bệnh về thần kinh khá nguy hiểm. Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm sau đây:

Trầm cảm

Bệnh nhân có thể bị hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn và không thể đứng vững, gây khó khăn trong sinh hoạt. Điều này có thể dẫn đến cảm giác mệt mỏi, chán nản và lạc lõng gây nên trạng thái trầm cảm.

Té ngã

Cơn đau đầu, chóng mặt và mất thăng bằng khi bệnh tái phát đột ngột, đặc biệt vào buổi tối hoặc khi đang tham gia giao thông hoặc làm việc trên cao, có thể gây ra tai nạn nguy hiểm cho bệnh nhân và người khác.

Nguy cơ đột quỵ và tai biến

Nếu rối loạn tiền đình do vấn đề về hệ mạch máu não, nguy cơ đột quỵ và tai biến thật sự rất cao. Vì vậy, việc chẩn đoán và điều trị kịp thời là cần thiết.

Cách chẩn đoán rối loạn tiền đình phổ biến hiện nay

Hiện nay, để chẩn đoán rối loạn tiền đình chính xác nhất thường sẽ có 2 cách:

Khám lâm sàng

Tình trạng bệnh sẽ được chẩn đoán ban đầu dựa vào các dấu hiệu sau:

• Chóng mặt: cảm giác đồ vật xung quanh quay tròn và thường kèm theo các triệu chứng rối loạn thần kinh thực vật như buồn nôn, vã mồ hôi, cảm giác sợ ngã, đặc biệt khó chịu.
• Mất thăng bằng: Mức độ mất thăng bằng có thể rất nghiêm trọng, làm cho bệnh nhân không thể đứng được, đặc biệt là trong giai đoạn đầu của hội chứng tiền đình ngoại biên. Tuy nhiên, nó cũng có thể ở mức độ trung bình và được phát hiện thông qua các phương pháp khám như dấu hiệu Romberg và bước đi hình sao.
• Rung giật nhãn cầu: Là một vận động tự động của cả hai nhãn cầu, đặc trưng bởi sự xuất hiện liên tục có nhịp, khá đều đặn và sự liên tục thay đổi hướng của sự chuyển động xen kẽ nhau…

Xét nghiệm

Tùy theo tình trạng bệnh của bạn, bác sĩ có thể yêu cầu các kiểm tra cận lâm sàng để xác nhận chẩn đoán, bao gồm:

• Xét nghiệm cơ bản
• Siêu âm hệ mạch cảnh đốt sống để xác định các vấn đề về mảng xơ vữa, động mạch bị hẹp, tắc mạch và các vấn đề khác
• Chụp CT-Scanner sọ não, MRI sọ não để phát hiện các tổn thương như U góc cầu tiểu não, TBMM não
• Đo chức năng tiền đình bằng Ảnh động nhãn đồ (VNG)

Các phương pháp điều trị rối loạn tiền đình phổ biến thường gặp

Nếu điều trị không đúng cách hay dùng sai thuốc sẽ gây lãng phí tiền bạc, thời gian và công sức. Một trong số những phương pháp điều trị rối loạn tiền đình phổ biến và được nhiều người bệnh áp dụng thành công, hiệu quả như:

Phục hồi chức năng

Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh

Dù trong bất kỳ trường hợp nào hay có đang gặp các vấn đề về sức khỏe không thì việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh là điều vô cùng thiết yếu. Đây được xem là “Chìa khóa vàng” trong việc cải thiện sức khỏe đáng kể cho người bệnh cũng như hạn chế được các triệu chứng.

Tập luyện thể thao

Việc tập luyện thể dục thể thao ở mức độ phù hợp với tình trạng sức khỏe sẽ giúp người bệnh tăng cường sức khỏe và hỗ trợ phục hồi hệ thống tiền đình một cách nhanh chóng.

Sử dụng thuốc kê toa

Tùy thuộc vào tình trạng bệnh lý của mỗi người, bác sĩ sẽ đưa ra phương án phù hợp về thời gian, liều lượng dùng thuốc. Phương pháp này sẽ được áp dụng đối với những tình trạng bệnh mới và ở mức độ nhẹ.

Đối với mức độ bệnh nặng hơn sẽ được chỉ định thực hiện bằng phương pháp khác, chẳng hạn như phẫu thuật.

Phẫu thuật

Nghiệm pháp tái định vị sỏi tai (Epley maneuver)