Bệnh lý
Bệnh viêm cột sống dính khớp là một căn bệnh di truyền khó điều trị và có nguy cơ gây tàn phế cao nếu không được điều trị và theo dõi đúng cách. Hiện nay, có những phương pháp điều trị viêm cột sống dính khớp nào và hiệu quả của chúng ra sao? Hãy tìm hiểu ngay qua bài viết sau nhé!
Xem thêm:
8 bệnh viện, phòng khám cơ xương khớp tốt nhất TP.HCM bạn nên biết
8 Bác sĩ chữa thoái hóa cột sống thắt lưng giỏi tại TPHCM và Hà Nội
Hẹp ống sống thắt lưng là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
4 giai đoạn phát triển của thoái hóa cột sống lưng
8 Địa chỉ chữa thoái hóa cột sống thắt lưng Tốt tại TPHCM và Hà Nội
Thoái hóa cột sống thắt lưng m47 là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị
Viêm cột sống dính khớp là bệnh gì?
Viêm cột sống dính khớp là một loại bệnh viêm mãn tính, xảy ra khi các cầu xương hình thành giữa các đốt sống, gây dính các khớp mỏm phía sau và gây vôi hóa các dây chằng cột sống. Bệnh này làm mất khả năng di động của cột sống và dẫn đến việc cột sống không thể duy trì tư thế thẳng. Người bệnh gặp khó khăn trong việc thực hiện nhiều hoạt động hàng ngày.
Ước tính có khoảng 1 – 1.4% dân số mắc viêm cột sống dính khớp, với tỷ lệ cao gấp 2 – 3 lần ở nam giới so với nữ giới. Bệnh thường phát triển từ rất sớm nhưng tiến triển chậm, theo thời gian gây sự cứng khớp và hạn chế di động của các khớp và đốt sống, dẫn đến tình trạng tàn phế.
Nguyên nhân dẫn đến viêm cột sống dính khớp
Hiện nay, nguyên nhân gây ra bệnh viêm cột sống dính khớp vẫn là một điều chưa rõ ràng trong lĩnh vực y học. Tuy nhiên, các bác sĩ cho rằng có những yếu tố sau đây đóng vai trò trong phát triển của bệnh tự lý này là:
- Giới tính: Nam giới có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn nữ giới từ 2 đến 3 lần, và các triệu chứng của họ cũng thường nghiêm trọng hơn.
- Tuổi tác: Bệnh thường xuất hiện trong khoảng tuổi 20-30. Hầu hết các bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh trước tuổi 46, trong đó có 15% là trẻ em dưới 15 tuổi.
- Bệnh nền: Có một số bệnh khác như bệnh Crohn, viêm loét đại tràng và vẩy nến đã được chứng minh là tăng nguy cơ phát triển viêm cột sống dính khớp.
- Yếu tố genetik: Một yếu tố genetik quan trọng được liên kết chặt chẽ với bệnh là kháng nguyên hòa hợp mô HLA-B27. Mặc dù khoảng 8% dân số thế giới có kháng nguyên này, không phải ai cũng mắc bệnh. Chỉ có 2-10% những người có HLA-B27 mới có nguy cơ mắc bệnh.
Ngoài HLA-B27, các biến thể di truyền như ERAP1, IL1A và IL23R cũng được liên kết với sự phát triển của bệnh viêm cột sống dính khớp thấp viêm.
Triệu chứng của viêm cột sống dính khớp
Trong giai đoạn ban đầu, triệu chứng của viêm cột sống dính khớp thường mờ nhạt, dẫn đến sự chủ quan từ phía người bệnh. Thường chỉ khi bệnh đã ở giai đoạn cấp, các triệu chứng rõ ràng mới được phát hiện.
- Các triệu chứng sớm nhất có thể bao gồm đau tại vùng lưng, đặc biệt là cột sống thắt lưng kéo dài trên 3 tháng, đau khi thay đổi tư thế, và đau tăng lên vào ban đêm và sáng sớm.
- Cột sống cảm thấy cứng, với sự hạn chế vận động khi cúi ngửa, nghiêng hoặc xoay, và gặp khó khăn khi ngồi xổm.
- Có thể xuất hiện các triệu chứng viêm khớp ở các khớp ngoại biên như sưng và đau kéo dài ở khớp háng, khớp gối, mặc dù nguyên nhân chính vẫn không rõ.
- Nhận thấy sự bất thường về tư thế cơ thể như uốn cột sống cổ, gù cột sống lưng, hoặc khom lưng về phía trước.
- Cũng có thể xuất hiện các triệu chứng hiếm hơn như viêm kết mạc, tiêu chảy, đau bụng, và loãng xương.
Biến chứng nguy hiểm của bệnh viêm cột sống dính khớp
Nếu không được chẩn đoán, điều trị kịp thời hay không kiểm soát tốt, viêm cột sống có thể gây tổn thương không chỉ cho các đốt sống mà còn ảnh hưởng đến nhiều khớp ngoại vi và thậm chí cả các cơ quan và bộ phận khác trong cơ thể. Tình trạng này có thể gây ra một loạt các biến chứng nguy hiểm như:
Tình trạng dính khớp và đốt sống
Khi tình trạng viêm cột sống dính khớp trở nặng, cơ thể sẽ tạo ra xương mới, gây thu hẹp khoảng cách giữa các khớp hoặc đốt sống, dẫn đến sự dính lại của chúng. Kết quả là cột sống trở nên cứng và mất đi sự linh hoạt ban đầu, gây ra tình trạng “cột sống cây tre” trong đó người bệnh có thể bị giới hạn trong tư thế gập người.
Ngoài ra, nếu dính cứng xảy ra ở khớp giữa xương sườn và đốt sống, điều này có thể ảnh hưởng đến dung tích và chức năng của phổi.
Viêm màng bồ đào
Viêm màng bồ đào là một loại tổn thương phổ biến nhất trong bệnh viêm cột sống dính khớp và có thể có những biểu hiện như:
- Đau mắt
- Nhạy cảm với ánh sáng
- Mờ mắt
Nứt, gãy xương
Bệnh viêm cột sống dính khớp, một căn bệnh mạn tính của hệ thống, có thể làm xương mỏng dần ngay từ giai đoạn ban đầu. Điều này gia tăng mức độ nghiêm trọng của tư thế khom lưng, vì khi đó, các đốt sống trở nên yếu và dễ bị nứt, gãy.
Gãy xương sống có thể gây áp lực và tổn thương tủy sống cũng như các rễ thần kinh xung quanh, dẫn đến tàn phế hoặc hội chứng chùm đuôi ngựa (Cauda equina syndrome). Tình trạng này không chỉ gây ngứa và tê yếu ở chân hoặc bàn chân, mà còn có thể gây rối loạn chức năng ruột và bàn chân nếu không được điều trị kịp thời.
Hệ lụy đến tim mạch
Trong một số trường hợp, viêm cột sống dính khớp có thể ảnh hưởng đến động mạch chủ, gây biến dạng van động mạch chủ trong tim và làm giảm chức năng của cơ quan này.
Tác động đến chất lượng cuộc sống
Ngoài những vấn đề đã đề cập, viêm cột sống dính khớp còn gây giảm chất lượng cuộc sống của bệnh nhân bằng cách gây ra các tình huống sau:
- Mất dần khả năng tự chăm sóc bản thân.
- Giảm năng suất làm việc hoặc thậm chí mất việc làm, gây ra gánh nặng kinh tế.
- Thu hẹp các mối quan hệ gia đình và xã hội, dẫn đến sự cô lập và có khả năng gây trầm cảm.
Phương pháp điều trị viêm cột sống dính khớp phổ biến hiện nay
Hiện nay, trong lĩnh vực y học, chưa có phương pháp điều trị hoàn toàn chữa khỏi cho bệnh viêm cột sống dính khớp. Mục tiêu điều trị của bệnh là giảm đau, giảm cứng khớp, làm chậm quá trình tiến triển và kiểm soát tối đa các biến chứng, đặc biệt là biến chứng biến dạng cột sống. Tuy nhiên, đa số bệnh nhân viêm cột sống dính khớp có thể đạt được mục tiêu điều trị này nếu được phát hiện và điều trị sớm trước khi tổn thương trở nên không thể phục hồi.
Hiện tại, trong điều trị viêm cột sống dính khớp, các phương pháp được sử dụng phổ biến nhiều nhất bao gồm:
Phương pháp điều trị bằng thuốc Tây
Trong việc điều trị viêm cột sống dính khớp, thuốc vẫn là phương pháp chính được áp dụng, nhằm giảm đau, giảm viêm và làm giảm cứng khớp.
Thông thường, các loại thuốc chống viêm không steroid được sử dụng, mặc dù chúng có tác dụng nhanh, nhưng cũng có thể gây một số tác dụng phụ không mong muốn đối với hệ tiêu hóa.
Phương pháp điều trị bằng Đông y
Phương pháp điều trị bằng đông y có thể được sử dụng để chữa trị viêm cột sống dính khớp. Trong đông y, viêm cột sống dính khớp được coi là một bệnh có liên quan đến sự rối loạn trong cơ thể và các yếu tố như huyết khí, hoạt động của các cơ quan và khí huyết.
Để chữa trị viêm cột sống dính khớp bằng đông y, các bác sĩ sẽ thực hiện việc phân loại và chẩn đoán tình trạng của bệnh nhân dựa trên nguyên lý trong y học cổ truyền. Sau đó, họ sẽ đề xuất phương pháp điều trị phù hợp, bao gồm sử dụng các loại thuốc thảo dược, phương pháp châm cứu, đông y liệu pháp và tuân thủ các nguyên tắc về dinh dưỡng cũng như lối sống lành mạnh.
Một số loại thảo dược phổ biến trong việc điều trị viêm cột sống dính khớp trong đông y bao gồm cây Đại phúc linh, cây Bách bộ, cây Cốt Khí cân, cây Tỏi đen và nhiều loại thảo dược khác. Tuy nhiên, quan trọng là tham khảo ý kiến của một bác sĩ đông y chuyên nghiệp để được đánh giá tình trạng sức khỏe cá nhân và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.
Nên nhớ rằng, việc sử dụng phương pháp điều trị bằng đông y cho viêm cột sống dính khớp cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn và giám sát của các chuyên gia đông y có kinh nghiệm để đảm bảo hiệu quả và an toàn.
Điều trị bằng phương pháp vật lý trị liệu
Phương pháp vật lý trị liệu thường được áp dụng kết hợp để điều trị lâu dài bệnh viêm cột sống dính khớp, mang lại nhiều lợi ích như giảm đau, cải thiện khả năng vận động và tăng cường sự linh hoạt cho các xương khớp.
Điều trị bằng phẫu thuật
Phần lớn bệnh nhân viêm cột sống dính khớp không cần phải tiến hành phẫu thuật và phẫu thuật không đem lại kết quả tốt đáng kể. Phẫu thuật chỉ được xem xét khi bệnh nhân gặp đau hoặc tổn thương khớp nghiêm trọng, khi cần can thiệp để phục hồi chấn thương hoặc thay thế khớp háng bằng khớp nhân tạo.
Phương pháp điều trị được lựa chọn phụ thuộc vào tình trạng bệnh dựa trên kết quả chẩn đoán, triệu chứng và phản ứng sau điều trị. Do đó, quyết định chọn phương pháp phù hợp nằm trong tay bác sĩ. Vì vậy, bệnh nhân nên tin tưởng, tuân thủ quy trình điều trị để đạt được hiệu quả tốt nhất, kiểm soát triệu chứng và ngăn chặn tiến triển của bệnh.
Một số phương pháp hỗ trợ tự điều trị tại nhà
Bên cạnh các phương pháp điều trị trên, bệnh nhân viêm cột sống dính khớp cũng có thể áp dụng các biện pháp hỗ trợ tự điều trị tại nhà nhằm kiểm soát tình trạng bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống hàng ngày. Các biện pháp này có thể bao gồm:
- Chườm nóng và lạnh: Sử dụng chườm nóng hoặc lạnh trên các vùng bị đau có thể giúp giảm đau và sưng.
- Xoa bóp và massage: Xoa bóp nhẹ nhàng hoặc thực hiện các kỹ thuật massage đơn giản có thể giúp giảm căng thẳng và cải thiện tuần hoàn máu trong các vùng bị ảnh hưởng.
- Châm cứu: Áp dụng các kỹ thuật châm cứu có thể giúp giảm đau và tăng sự lưu thông năng lượng trong cơ thể.
- Thay đổi tư thế khi vận động và nghỉ ngơi: Đảm bảo chọn tư thế tốt khi thực hiện các hoạt động vận động và nghỉ ngơi, tránh những tư thế gây căng thẳng cho cột sống.
- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học và phù hợp: Bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết, tăng cường hấp thụ canxi và vitamin D để duy trì sức khỏe xương khớp.
Phòng ngừa viêm cột sống dính khớp
Vì nguyên nhân gây ra bệnh viêm cột sống dính khớp chưa được xác định chính xác, hiện tại không có biện pháp phòng tránh tuyệt đối cho bệnh. Tuy nhiên, việc thiết lập một chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý và lành mạnh là cách để duy trì sức khỏe và có thể giúp phòng tránh các bệnh liên quan đến xương khớp.
Dưới đây là một số khuyến cáo để phòng ngừa bệnh viêm cột sống dính khớp bao gồm:
- Duy trì tư thế nằm thẳng trên một bề mặt cứng
- Không sử dụng gối quá cao
- Tránh nằm trên võng
- Phòng tránh viêm nhiễm đường tiết niệu, sinh dục và viêm đường ruột
- Thực hiện tập thể dục đều đặn, bao gồm bơi và đạp xe.
Ngoài ra, khi có bất kỳ dấu hiệu nào liên quan đến bệnh viêm cột sống dính khớp, người bệnh cần tới các bệnh viện hoặc cơ sở y tế uy tín có chuyên khoa cơ xương khớp để kiểm tra, chẩn đoán và điều trị kịp thời, nhằm tránh các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
Nhìn chung, tàn phế không phải là mối lo ngại duy nhất khi bị viêm cột sống dính khớp. Việc hiểu về căn bệnh viêm này có thể giúp bệnh nhân tự quyết định hơn trong việc kiểm soát và điều trị bệnh từ giai đoạn ban đầu, giảm thiểu nguy cơ phát sinh các biến chứng không mong muốn.
