Viêm tai giữa là gì? Có nguy hiểm đến tính mạng người bệnh không?

Viêm tai giữa là một trong những bệnh lý nguy hiểm nếu không được điều trị đúng cách, nó có thể gây ra những biến chứng cho hệ thống não. Vậy viêm tai giữa là gì? Dấu hiệu nhận biết và cách điều trị như thế nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay qua bài viết dưới đây.

Xem thêm:

15 Bệnh Viện Phòng Khám chữa bệnh Tai Mũi Họng uy tín tại TP.HCM và Hà Nội

Bệnh viêm tai giữa khi nào phải mổ, hết bao nhiêu tiền?

8+ Bác sĩ chữa viêm tai giữa giỏi tại TPHCM và Hà Nội

+9 Kinh Nghiệm và mẹo chữa viêm tai giữa cho trẻ em bằng phương pháp dân gian

Viêm tai giữa là tình trạng mắc nhiễm trùng trong khu vực tai giữa, nằm phía sau màng nhĩ, gây ra các triệu chứng như sưng, đau, sốt và tiết dịch. Đây là một vấn đề phổ biến, có thể xảy ra ở mọi độ tuổi, tuy nhiên, nó thường thấy nhiều nhất ở trẻ em từ 6 đến 36 tháng tuổi, bởi vì cấu trúc tai của trẻ chưa hoàn thiện và hệ thống miễn dịch của chúng chưa mạnh.

Theo thống kê, trên 80% trẻ em bị viêm tai giữa ít nhất một lần trước khi đạt 3 tuổi. Mặc dù trẻ em là nhóm nguy cơ chính mắc bệnh này, nhưng viêm tai giữa cũng có thể xảy ra ở người lớn.

Các loại viêm tai giữa được phân loại dựa trên mức độ nhiễm trùng:

• Viêm tai giữa cấp tính: Đây thường là một biến chứng của rối loạn chức năng vòi nhĩ, xảy ra khi có một đợt nhiễm trùng đường hô hấp trên do virus.
• Viêm tai giữa mạn tính: Đây là tình trạng viêm tai giữa kéo dài và tiếp tục chảy mủ qua lỗ thủng trong màng nhĩ, thường kéo dài hơn 12 tuần.
• Viêm tai giữa ứ dịch: Đây là tình trạng niêm mạc của tai giữa bị viêm và tạo ra dịch, nhưng dịch này không chảy ra khỏi tai mà bị ứ lại phía sau màng nhĩ. Dịch ứ có thể có dạng thanh dịch, dịch nhầy hoặc keo dính.

Nguyên nhân và triệu chứng gây ra viêm tai giữa

Nguyên nhân

Các yếu tố chính gây viêm tai giữa bao gồm:

• Nhiễm trùng từ vi trùng hoặc siêu vi: Vi khuẩn hoặc siêu vi khuẩn xâm nhập vào tai thông qua nhiễm trùng mũi họng. Ngoài ra, viêm mũi xoang mủ, u ở vòm họng, biến chứng từ viêm nhiễm đường hô hấp, hoặc trào ngược dạ dày cũng có thể gây ra viêm tai giữa.
• Tắc vòi nhĩ: Sự tắc nghẽn của vòi nhĩ có thể ngăn chặn dòng chảy tự nhiên của chất nhầy từ tai giữa ra họng, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và gây nhiễm trùng.

Ngoài ra, có một số yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm tai giữa, bao gồm: Thời tiết lạnh, không khí ô nhiễm hay cấu trúc tai không bình thường,…

Triệu chứng

Sự xuất hiện các dấu hiệu và triệu chứng nhiễm trùng tai thường diễn ra nhanh chóng và có sự khác biệt giữa người lớn và trẻ em.

Trẻ em thường có dấu hiệu viêm tai giữa như: đau tai, khó ngủ, khóc nhiều, nghe kém hoặc phản ứng kém với âm thanh, mất thăng bằng, sốt từ 38 độ trở lên, tiết dịch chảy từ tai, đau đầu, kén ăn,… Trong khi đó, người lớn thường chỉ trải qua biểu hiện đau tai, tiết dịch chảy từ tai và khó nghe.

Bác sĩ có thể sử dụng các dấu hiệu và triệu chứng này để chẩn đoán viêm tai giữa ở bệnh nhân. Tuy nhiên, để đạt được sự chẩn đoán chính xác nhất, người bệnh cần được kiểm tra trực tiếp bởi bác sĩ chuyên khoa, sử dụng sự hỗ trợ của các thiết bị, máy móc hiện đại để tiến hành nội soi tai và đo chức năng tai.

Nguy cơ biến chứng viêm tai giữa

Hầu hết các trường hợp nhiễm trùng tai không gây ra những biến chứng lâu dài. Tuy nhiên, nếu nhiễm trùng tai không được điều trị triệt để hoặc tái phát nhiều lần, có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến khả năng nghe và sức khỏe lâu dài của người bệnh. Một số biến chứng thường gặp bao gồm:

Suy giảm thính giác

Thường thì mất thính lực nhẹ có thể xảy ra và tự phục hồi khi nhiễm trùng tai được điều trị.

Tuy nhiên, khi nhiễm trùng tai tái phát hoặc khi nhiễm trùng tai nặng gây mủ trong tai giữa, có thể dẫn đến mất thính lực nghiêm trọng, tổn thương màng nhĩ và mất thính lực vĩnh viễn.

Chậm nói hoặc chậm phát triển

Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, vấn đề mất thính giác tạm thời hoặc vĩnh viễn có thể gây chậm phát triển các kỹ năng nói, giao tiếp xã hội và phát triển chung. Do đó, đây được xem là một trong những nguy cơ nguy hiểm khi mắc bệnh viêm tai giữa.

Viêm não hoặc màng não

Nếu nhiễm trùng tai không được điều trị hoặc không phản ứng tốt với điều trị, có thể lan sang các mô xung quanh và gây viêm xương chũm. Viêm xương chũm có thể gây tổn thương xương và hình thành các u nang chứa mủ.

Ngoài ra, nhiễm trùng tai giữa nghiêm trọng cũng có thể lan sang các mô khác trong hộp sọ, bao gồm não hoặc các màng bao quanh não gây viêm màng não.

Thủng màng nhĩ

Hầu hết các trường hợp thủng màng nhĩ sẽ tự lành trong vòng 72 giờ, nhưng đôi khi cần phải thực hiện phẫu thuật để khắc phục.

Vậy bệnh viêm tai giữa có nguy hiểm không?

Viêm tai giữa là một bệnh viêm nhiễm và nếu không được điều trị triệt để, có thể dẫn đến viêm tai giữa mạn tính. Tình trạng này khá khó điều trị và thường có xu hướng tái phát.

Một số biến chứng nghiêm trọng gắn liền với bệnh lý này bao gồm suy giảm thính giác và điếc. Điều này có thể gây ra các vấn đề như chậm nói, chậm phát triển ở trẻ nhỏ hay gây khó khăn trong việc giao tiếp và tự tin ở người lớn. Ngoài ra, biến chứng viêm não hoặc viêm màng não là rất nguy hiểm và có thể đe dọa tính mạng của bệnh nhân.

Cách điều trị viêm tai giữa ở trẻ em và người lớn

Các biện pháp điều trị viêm tai giữa nhằm giúp khôi phục thính lực và ngăn chặn sự tái phát tiến triển thành viêm tai giữa mạn tính. Hiện có hai cách điều trị thường được sử dụng, đó là Tây y và Đông y.

Tây y

Với Tây y sẽ bao gồm 2 phương pháp là điều trị nội khoa và điều trị ngoại khoa.

• Đối với điều trị nội khoa: Đây bao gồm sử dụng các loại thuốc như kháng sinh, kháng histamin, chống phù nề, nhỏ mũi, corticoid, và bơm hơi vòi nhĩ (có tác dụng cải thiện thính lực ngay lập tức nhưng chỉ trong thời gian ngắn, không quá 1 giờ, sử dụng thường xuyên có thể gây tổn thương loa vòi và nguy cơ nhiễm trùng ngược).
• Đối với điều trị ngoại khoa: Đối với những trường hợp không phản ứng tốt với điều trị nội khoa, bác sĩ có thể xem xét thực hiện nạo VA, cắt amidan (trong trường hợp viêm amidan và viêm mũi họng tái phát nhiều lần trong năm), hoặc đặt ống thông khí. Đây là những phương pháp điều trị viêm tai giữa hiệu quả nhất hiện nay.

Đông y

Điều trị viêm tai giữa bằng phương pháp Đông y đã được áp dụng trong nhiều trường hợp. Tuy nhiên, website cần nhấn mạnh rằng việc sử dụng phương pháp này cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn và giám sát của bác sĩ chuyên khoa đông y hoặc người có chuyên môn tương đương.

Một số phương pháp điều trị viêm tai giữa bằng đông y thường được sử dụng bao gồm:

• Điều trị bằng các loại thuốc thảo dược: Có nhiều loại thuốc thảo dược trong đông y được sử dụng để giảm viêm, giảm đau và kháng vi khuẩn. Một số loại thuốc thảo dược thông dụng bao gồm cỏ xoắn, cỏ ba lá, cây bình vôi, hồi hương, cây nụ cúc, lá đu đủ, hạt bá đậu, tỏi, gừng,…
• Xoa bóp và mát-xa: Kỹ thuật xoa bóp và mát-xa có thể được áp dụng để giảm căng thẳng cơ, tăng cường tuần hoàn máu và giúp cơ thể tự phục hồi. Các điểm xoa bóp quan trọng liên quan đến viêm tai giữa bao gồm các điểm trên mặt và cổ.
• Các phương pháp khác: Ngoài ra, có thể sử dụng các phương pháp khác như đắp lá, đun thuốc thảo dược để hít, hoặc áp dụng các biện pháp điều trị khác dựa trên nguyên lý của đông y như châm cứu, cạo gió,…

Phòng ngừa bệnh viêm tai giữa 

Ngừa viêm tai giữa ở trẻ em 

Việc bỏ sót các biện pháp phòng ngừa viêm tai giữa ở trẻ em ở Việt Nam là rất phổ biến. Dưới đây là một số gợi ý để giảm nguy cơ nhiễm trùng tai:

• Khuyến nghị trẻ em rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và không chia sẻ đồ dùng ăn uống. Hướng dẫn trẻ che miệng khi ho hoặc hắt hơi.
• Cho trẻ bú mẹ ít nhất trong 6 tháng đầu đời và hạn chế việc sử dụng bình sữa hoặc núm vú giả, tránh cho trẻ bị sặc hoặc trớ.
• Đảm bảo tiêm phòng cúm theo mùa và các loại vắc xin khác như phế cầu để giảm nguy cơ viêm tai giữa.
• Giữ ấm cho trẻ trong mùa lạnh, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và thực hiện vận động hợp lý để tăng cường hệ thống miễn dịch.
• Tránh tiếp xúc với khói thuốc lá, để trẻ tiếp xúc với môi trường không khói thuốc lá.

Ngừa viêm tai giữa ở người lớn

Không riêng trẻ em, việc ngăn ngừa bệnh viêm tai giữa ở người lớn cũng là vấn đề quan trọng. Người lớn cần lưu ý một số điều sau để tránh gặp tình trạng viêm tai:

• Duy trì vệ sinh tai sạch sẽ thông qua việc làm sạch đều đặn, nhẹ nhàng mà không gây tổn thương niêm mạc tai và tránh xâm nhập vi khuẩn gây viêm tai.
• Tránh để nước vào tai khi tắm, gội đầu hoặc khi đi bơi.
• Nếu có bất kỳ vấn đề tai, mũi, họng liên quan, hãy điều trị sớm để ngăn ngừa và giải quyết tình trạng bệnh.